Yüreğir Belediyesi

Son Güncelleme 12 Haziran 2019 by

YÜREĞİR’İ TANIYALIM

Yüreğir, Toroslar’ın eteğinde kurulan Çukurova Üniversitesi’nin güneyinden başlayıp, doğuda Misis havzası, batıda Seyhan Nehri, güneyde Karataş Ovası ile çevrelenmiş bölgede bulunan yerleşim alanıdır.

Tarihte ‘İpek Yolu’ gibi önemli ticaret yollarının kesişme noktası olan Yüreğir, günümüzde de bölgeler arası kavşak olma özelliğini sürdürmektedir. İlçenin kuzeyinde Sarıçam, kuzeybatısında Çukurova, batısında Seyhan, doğusunda Ceyhan, güneyinde Yumurtalık ve Karataş ilçeleri bulunmaktadır.

Yüreğir, kuzeyde dağlık, güneyde ovalık iki kısımdan oluşmaktadır. İlçenin merkezi ovada kurulmuştur. Yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlı olan Yüreğir, tipik Akdeniz iklim bölgesindedir.

İlçenin kurulu bulunduğu zemin alüvyon kökenli olup, kum, çakıl, silt ve kilden oluşmaktadır. Yer yer konglomera oluşumlarının yer aldığı yerleşim alanı, aynı zamanda eski Seyhan Nehri’nin sürekli yatak değiştirdiği yerleşim alanıdır. Bu alanda yeraltı su seviyesi çok yüksektir, bu durum Adana’ya daha önceleri içme ve kullanım suyu sağlayan kuyularının devre dışı bırakılmasıyla önemli bir sorun olmuştur.

1998 Adana- Ceyhan depremini yaşayan ilçemiz, ikinci derece deprem kuşağında bulunmaktadır. Bölgemiz Karataş -Yumurtalık fay bölgesi ile Misis- Andırın fay bölgeleri bulunan aktif tektonik kuşak içerisinde yer almaktadır. Jeolojik yapısı ise kireç taşları, konglomera, marn ve benzer materyallerden oluşan yüksek araziler 1.grup araziyi teşkil ederken, ikinci grupta kireç taşı oluşumları ile alüvyalleri yayılım gösterirler. Yüreğir ovaları, Adana’nın düz ve düze yakın eğimli arazileridir.

Türkiye’nin en geniş delta ovası

Seyhan ve Ceyhan nehirlerinin deltalarından oluşan Yüreğir Ovası, 125 bin hektarlık bir alanla Türkiye’nin en geniş delta ovasıdır. Sahilden genellikle kumul setlerle ayrılan Yüreğir Ovası’nın genel eğimi % 5 ‘in altında olup, en yüksek noktası 50 m’dir. Denizle birleştiği noktası, kum ve bataklık görünümünde olan ova, eğik sahalara çıktıkça alüvyallerden teşekkül etmektedir. Genellikle ikinci ve üçüncü sınıf topraklar Yüreğir Ovası’na hakimdir. Eğik sahalara geçerken, toprak rengi değişerek kırmızı Akdeniz toprağına dönüşür.

İklimi

Yüreğir – Adana, Akdeniz iklim özelliklerini taşır. Yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlıdır. Bölgede meydana gelen yağışlar, genellikle yamaç yağışları ve gezici hava kütlelerinin karşılaşması ile oluşur. Ortalama yağış miktarı 625 mm’dir. Yılın ortalama 74 günü yağışlı geçer. Yağışlar %51 kışın, %26 ilkbaharda, % 18 sonbaharda, %5 yazın düşer. Yazın havanın nemle yüklü olmasına karşılık, bazı yıllarda hiç yağış düşmediği görülür. Yazın bir alçak basınç merkezi olan Çukurova’ya denizden ve Toroslar’dan hava akımı olur. Böylece dinamik nedenli bir yüksek basınç merkezi oluşur. Bir taraftan denizden gelen nemli hava, diğer taraftan barajlar ve ovanın sulanması nedeniyle nem artar. İklimin ve enlemin etkisiyle ısınan hava, birikim nedeniyle ağırlaştığı için yükselemez ve doyma noktasına ulaşamaz. Böylece yazın nem yüklü sıcak bir hava görülür. Ortalama nisbi nem % 66 olmakla beraber, yazın % 90’ın üzerine çıkar. 37 yıllık ortalama sıcaklık 18.7 C’dir.

En soğuk ay Ocak, en sıcak ay Ağustos’tur. Ocak ayı ortalaması 9 C, Ağustos ayı ortalaması 28 C’dir. Ovanın sıcak olmasına karşılık, ilin topraklarında yükselti ve yüzey şekillerine göre iklim şartları çok değişir. Yağışlarda da değişme görülür. Dağlık kesimde yağışlar doğal olarak fazladır. Ovada ender olarak görülen kar, dağlarda erken başlar ve bazen aylarca kalır. Adana’da yılın 195,6 günü yaz günüdür. Bu günlerin 134.4’ü tropik gün olarak belirlenmiştir.

Bitki örtüsü

Adana çevresindeki bitki örtüsü Akdeniz iklim özelliklerini taşır. 700-800 metreye kadar bodur ağaçlardan oluşan makiler görülür. Ancak özellikle yerleşim ve tarım alanlarının yer aldığı alçak düzlüklerde, doğal bitki örtüsü insan eliyle büyük tahribe uğramış çoğu yerde bütünüyle ortadan kaldırılmıştır. Seyhan barajı kenarında murt, zakkum, meşe, karaçalı, keçiboğan türleri görülmektedir.

Yüreğir adı nereden geliyor?

Yüreğir adı, M.S. 1250-1352 yılları arasında yerleştikleri ovaya da adını veren Oğuz Türkleri’nin Üç Oklar Boyu’na mensup Yüreğir Aşireti’nden gelmektedir. Yüregir / Üregir: Daima iyi iş yapan ve düzen kuran, kurucu anlamındadır. Binlerce yıldır medeniyetlere yurt olan Yüreğir, 05.06.1986 tarih ve 3306 sayılı kanunla ilçe olmuştur.

Tarihi yerler ve eserler

Yüreğir, ilk ve orta çağda önemli yerleşim merkezlerindendir. İlçenin bugünkü Yakapınar mahallesinde, Misis Antik Kenti, Antik Misis Köprüsü, yer mozaikleri, su kemerleri, stadyum, hamam, kervansaray ve mescit bulunmaktadır. Misis (Yakapınar ) Ören Yeri: Misis Antik Kenti, Ceyhan nehri kenarında tarihi İpek Yolu üzerinde kurulmuş, Adana’dan sonra gelen ikinci bir geçit durumundadır. Misis’in tarihi, antik kentin üzerinde bulunduğu ve Neolitik Çağ’a tarihlenen höyük ile başlar.

Misis’i Truva kahramanlarından Mopsos’un kurmuş olduğu söylenmektedir. Misis Hitit, Asur, Makedonya ve Seleukosların eline geçmiş, Roma ve Bizans döneminde de önemli bir ticaret ve yaşam merkezi olmuştur. M.S. 8. yy’den itibaren Abbasiler döneminde yeniden imar edilmiştir. 1517 yılından sonra Osmanlı Devleti’nin hakimiyetine girmiş olan Misis’te bugün ayakta kalmış olan eserler; M.S. 4. yy. ait bir bazilikanın mozaik taban döşemeleri, dokuz gözlü bir taş köprü, Akropal’deki surlar, su kemerleri ve hamam kalıntıları ile, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinden kalan Havraniye Kervansarayı ve tek kubbeli mescittir.

Nüfus Hareketleri ve Göç

Yüreğir ilçesi bölünmeden önce 44 mahalle iken daha sonra hizmet alanı 10 kat artmış ve 106 mahalleye yükselmiştir. Yüreğir Merkez İlçe nüfusu 1990’da 273.829, 1997’de 290.952, 2000’de 322.776, 2007 yılında ise 375.954 kişi olmuştur. 03.06.2008 tarihinde 5747 sayılı Büyükşehir Belediyesi sınırları içerisinde ilçe kurulması ve bazı kanunlarda değişiklik yapılması hakkında kanuna göre 22.03.2008 tarihinde Yüreğir ilçesi, Yüreğir ve Sarıçam olmak üzere iki merkez ilçeye ayrılmıştır. Bölünmeden sonraki Yüreğir ilçesi merkez nüfusu 31 Aralık 2008 tarihinde Türkiye İstatistik Kurumunun açıklamış olduğu rakamlara göre 416.16, 2014 yılında ise 419,24 kişidir. Bölünmeden sonra Yüreğir’in yüzölçümü ise yaklaşık olarak 82000 hektardır.

Yüreğir İlçesi Güneydoğu Anadolu, Doğu Anadolu, İç Anadolu bölgeleriyle, Ceyhan, Kadirli, Kozan ve Aladağ gibi ilçelerden yoğun göç almıştır. Son yıllarda azalmakla birlikte ilçemize gelen göç dalgası çarpık yapılaşma ve alt yapı sorunlarını da beraberinde getirmiştir. Yaşanan bu göç dalgası yapılaşma ve uyumunda sıkıntılara sebep olmaktadır. İlçemiz ılıman iklim kuşağında olması ve arazisinin tarıma elverişliliği sebebiyle Adana ilinin en çok göç alan ilçesidir.

EKONOMİK FALİYETLER

Tarımsal Üretim

Adana ili uygun iklim ve toprak koşullarıyla ülkemizin tarımsal üretim potansiyeli yüksek illeri arasında ilk sıralarda yer almaktadır. Arazinin verimli ve sulanabilir olmasından dolayı tarımsal ürün çeşitliliği ve üretim miktarı fazladır.

Adana’da toplam nüfusunun % 30,2’sini Türkiye’de ise % 41,0’ını tarımsal nüfus oluşturmaktadır. Diğer bir ifade ile ildeki kentleşme oranı Türkiye ortalamasının üzerindedir. Adana’da tarımda yabancı iş gücü kullanımı oldukça yaygındır. Yüreğir’de Doğu ve Güneydoğu ‘dan gelen insanların göç ettiği düşünülürse sözü edilen iş gücü kullanımında Yüreğir halkının etkisi oldukça fazladır.

Yüreğir İlçesinde, Adana İl’ine paralel olarak, tahıl türleri arasında en çok buğday, arpa, yulaf ve pirinç yetiştirilir. Sanayi bitkileri arasında pamuk başta gelir. Yağ bitkilerinden pamuk çekirdeği(çiğit) ve yer fıstığı, meyvecilikte turfandacılık ve turunçgil yetiştiriciliği bölgede yaygın tarımsal üretim kollarını oluşturur.

Türkiye’nin mısır üretiminin % 16.90’ını, soya üretiminin % 60.58’ini, yer fıstığı üretiminin % 57.48’ini, narenciye üretiminin % 34.56’sını, karpuz üretiminin % 18.68’ini ve buğday üretiminin % 6.5’ini Adana İli karşılamaktadır. Adana İli ve ilçeleri üzerinden toplam arazi varlığının %38’i tarım arazisinden, %39’u orman alanından oluşmaktadır.

Sanayi ve endüstri

2014 Yılı, Adana Sanayi Odası verilerine göre Adana İlinin ağırlıklı sektörü olan tekstil ve tekstil ürünleri gurubundaki hazır giyim, iplik, çırçır ve prese, örgü- deri – hazır giyim sektörlerinin toplam payı % 22.7’dir. Hazır giyim ve ev tekstili sektörü % 11.5, makine ve tekstil yedek parça sanayi % 18, mobilya ve dekorasyon % 8.2, otomotiv ve yedek parça % 7.4, döküm, makine ve ziraat aletleri sanayi % 7.2’lik bir paya sahiptir. Bu kuruluşların birçoğu Yüreğir İlçesi sınırları içerisindendir. İlçemizde Çimento fabrikası Keresteciler, Mobilyacılar Sitesi, Demir Toptancıları Sitesi ve Traktörcüler Sitesi ve Küçük sanayi sitesi bulunmaktadır.

ULAŞIM

Karayolu ile ulaşım:

Yüreğir otogarı, İskenderun Hatay Osmaniye gibi çevre illerle, ilimize bağlı diğer ilçelerle bağlantı sağlamaktadır.

D-400 Karayolu:

 doğu ile batıyı birbirine bağlayan (Gaziantep –Şanlıurfa – Konya – Antalya ) bir anlamda eski İpek Yolu’nun görevini üstlenmiş ve bölgenin ticari gelişimi açısından önem arz etmektedir.

TEM Otoyolu:

İlçe sınırlarımızda mevcut 4 bağlantı noktasından günlük ortalama 15.000 taşıt trafiği ile Akdeniz, İç Anadolu ve Güneydoğu’yu birbirine bağlayan önemli geçiş noktasıdır. Ayrıca kent içi trafik açısından da önem arz etmektedir. Özellikle D-400 karayolunun yoğunluğu TEM otoyolu sayesinde azalmış ve şehir içi trafiği rahatlamıştır.

Demiryolu ile ulaşım (Adana Garı):

Tarihi Bağdat Demiryolu güzergâhında bulunan Yüreğir sınırları içerisinden 5032 m. demiryolu geçmektedir. Aylık ortalama 150.000 yolcu kapasitesine ulaşan demiryolu taşımacılığı bölgeyi İç Anadolu, Marmara ve Doğuya bağlayan önemli ulaşım hattıdır. Ayrıca yük taşımacılığı da ticari hayat açısından önem arz etmektedir.

Havayolu ile ulaşım (Adana Şakir Paşa Havalimanı):

Yurt içi ve yurt dışı olmak üzere günlük ortalama 60 sefer (30 kalkış- 30 iniş) yapılmaktadır. Bölgenin ticari gelişimine büyük katkı sağlamaktadır. Ülkemizin 6. büyük havalimanı olan Adana Şakirpaşa Havalimanı, ilçemize 4 km mesafededir.

KURUMSAL

Yüreğir İlçesi, 05.06.1986 tarih ve 3306 sayılı kanunla kurulmuştur. Yüreğir İlçe Belediyesi, “belde sakinlerinin, mahalli müşterek ihtiyaçlarını karşılamak üzere kurulan ve karar organı seçmenler tarafından seçilerek oluşturulan, idari ve mali özerkliğe sahip kamu tüzel kişiliğidir.” İçişleri Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Devlet Personel Başkanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü’nün denetim ve kontrolünde; 5216 sayılı Büyükşehir Belediye Kanunu, 5393 sayılı Belediye Kanunu, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi Kontrol Kanunu ve yürürlükteki diğer kanunlar çerçevesinde hizmet vermektedir.

03.06.2008 tarihinde 5747 sayılı Büyükşehir Belediyesi Sınırları İçerisinde İlçe Kurulması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanuna göre, 22.03.2008 tarihinde Yüreğir İlçesi, Yüreğir ve Sarıçam olmak üzere iki merkez ilçeye ayrılmıştır. Yeni düzenleme ile Abdioğlu, Doğankent, Geçitli, Havutlu, Solaklı, Yakapınar ve Yunusoğlu Beldeleri 12.11.2012 tarihli ve 6360 sayılı ondört ilde Büyükşehir Belediyesi yirmiyedi ilçe kurulması ile bazı kanun ve kanun hükmünde kararnameler de değişiklik yapılmasına dair kanun ile birlikte Çelemli Belde Belediyesi Yüreğir İlçesi’ne bağlanmıştır. Belediyemiz, sorumluluk alanları içerisinde Yüreğir İlçe Belediyesinde; 37 Meclis Üyesi, 7 Encümen Üyesi, mevcutta 5 Başkan Yardımcılığı ve 20 Müdürlükle hizmet vermektedir.